کابل شبکه و انواع آن

کابل شبکه چیست؟

تعریف دقیق کابل های شبکه به صورت زیر است:

یک بستر ارتباطی کابلی که به منظور تبادل داده، اشتراک گذاری و متصل ساختن دستگاه های یک شبکه به یکدیگر یا به سایر شبکه ها، استفاده می شود.

اما کابل های شبکه تنوع زیادی دارد و این تنوع به توپولوژی، پروتکل یا اندازه شبکه (LAN – WAN) بستگی دارد و از طرفی، هر یک از کابل ها رنگ و استفاده خاصی را داراست که می بایست در جای مناسب آنها را

استفاده نمود.

در این قسمت ما به معرفی کابل های شبکهTwisted Pair می پردازیم.

معرفی کابل های شبکه Twisted Pair

کابل های زوج تابیده شده:

کابل زوج تابیده شده از پرکاربرد ترین کابل هایی است که تقریبا همه جا از آن استفاده می شود. این کابل ها به طور کلی شبیه کابل های تلفن هستند. از طرفی، هر کابل دارای ۴ زوج سیم تابیده شده می باشد که هر یک (یا زوج) دارای رنگ خاصی می باشد. سوکت این کابل ها شبیه سوکت تلفن است و همگی از نوع RJ45 می باشند.

این کابل ها دارای دسته بندی بوده که نام آنها از CAT 1 شروع می شود. جدول زیر نشان دهنده اطلاعات هر نوع کابل می باشد:

انواع کابل شبکه تابیده شده از لحاظ مقاومت در برابر نویز:

کابل های کنونی Twisted-Pair از لحاظ ساختار به دو دسته کلی UTP و STP تقسیم بندی می شوند. کابل های STP یا شیلددار کابل هایی هستند که به منظور کاهش تداخل الکترومغناطیسی (EMI) یا همان نویز، در آن ها از شیلد استفاده شده است. کابل های twisted-Pair کنونی از ۴ زوج به هم تابیده شده تشکیل شده اند. کابل های شبکه بر اساس نوع شیلد به کار رفته به انواع مختلفی تقسیم می شوند. در ادامه کابل های UTP و انواع مختلف کابل های STP را بررسی خواهیم کرد:

کابل های شبکه UTP :کابل هایی که در آن ها از هیچ گونه شیلد یا فویلی استفاده نشده است

.

کابل های شبکه FTP یا: F/UTP در این نوع کابل شبکه به دور همه زوج ها یک فویل کلی پیچیده شده است ولی به دور تک تک زوج ها شیلد یا فویلی وجود ندارد.

کابل های شبکه STP یا: S/UTP کابل هایی که یک شیلد Braid Screen یا بافته شده کلی دور همه زوج ها پیچیده شده است ولی به دور تک تک زوج ها شیلد یا فویلی وجود ندارد.

کابل های شبکه SF/UTP یا :SFTP کابل هایی که دور چهار زوج آن هم شیلد Braid Screen و هم فویل وجود دارد ولی به دور تک تک زوج ها شیلد یا فویلی وجود ندارد.

کابل های شبکه :S/FTP کابل هایی که یک شیلد Braid Screen کلی دور همه زوج ها پیچیده شده است و یک فویل دور هر یک از زوج ها را پوشانده است.

کابل های شبکه :F/FTP کابل هایی که دور هر زوج تابیده شده آن و همچنین دور تمام زوج ها فویل پیچیده شده است.

کابل های شبکه :U/FTP کابل هایی که دور هر زوج تابیده شده آن یک فویل قرار دارد اما هیچ فویل یا شیلدی کلی تمام زوج ها را نپوشانده است.

Braid Screen

بعضی از این کابل تابیده شده دارای پسوند “a” یا “e” می باشند. حرف e در اصل اول کلمه Enhanced به معنای بهبود یافته است که به طور کلی کابل های با این پسوند از نسخه استاندارد خود دارای کیفیت بهتری می باشند. اما حرف a، اول کلمه Augmented به معنای افزوده شده است و این نوع کابل ها در مقایسه با نسخه استاندارد خود داری قدرت بیشتری هستند.

حالا بیایید کمی جزئی تر کابل های شبکه را بررسی کنیم:

مغز کابل شبکه به سه صورت وجود دارد:CCU CCA CCB

CCU: در این نوع کابل ها مغز تمامی رشته های کابل مس است.

CCA: در این نوع کابل ها از آلومینیومی برای انتقال دیتا استفاده می شود.

CCB: رشته های این کابل های موجود در این رشته از نوع فولاد هستند.

اگر دقت کنید در برخی کابل ها سیمی فلزی برای انتقال نویز وجود دارد که سیم ارث است.

PVC (Polyvinyl Chloride) ماده ای است که به عنوان یک روکش همه منظوره در بسیاری از کابل های شبکه و برق استفاده می‌شود. به دلیل قیمت پایین و انعطاف پذیری بالا، کاربرد روکش کابل شبکه PVC بیشتر در شبکه های کامپیوتری، مخابرات و سیم کشی های با ولتاژ پایین است. PVC ممکن است در هنگام آتش سوزی بسیار خطرناک باشد زیرا در صورت سوختن دود و شعله زیادی تولید می‌کند و گاز سمی هیدروژن کلراید را آزاد می‌کند.

PVC سه استاندارد دارد:CM CMR CMP

CMR ،CM و CMP سه استاندارد روکش های کابل شبکه PVC هستند که توسط سازمان NEC آمریکا (National Electric Code) وضع شده اند که کابل های با روکش PVC و FEP را از لحاظ مقاومت در برابر آتش، مقاومت فیزیکی و ایمنی مورد ارزیابی قرار می دهد.

استاندارد  CM (Communications Multipurpose): روکش های استاندارد ارتباط چند منظور یا CM  در مکان هایی مورد استفاده قرار می گیرد که مقاومت کابل در برابر آتش سوزی اهمیت چندانی ندارد زیرا چنین کابل هایی مقاومت بسیار کمی در برابر حرارت دارند کابل های دارای این استاندارد در شبکه های کوچک مانند شبکه خانگی ، مراکز تجاری یک طبقه و دفاتر یک طبقه کوچک مورد استفاده قرار می گیرد اما استفاده از آن درون دیوار اصلا پیشنهاد نمی شود همچنین این کابل ها طوری طراحی شده اند که تنها از گسترش آتش به صورت افقی جلوگیری می کند.

استانداردCMR (Communications Multipurpose, Riser) :کابل های دارای این استاندارد از گسترش آتش به صورت افقی و عمودی جلوگیری می کنند و از گسترش آتش به طبقات بالا و پایین نیز جلوگیری می کند این نوع کابل مقاومت بیشتری در برابر آتش سوزی و حرارت دارد به همین جهت برای استفاده در ساختمان های چند طبقه مناسب است این نوع کابل ها مقاومت و ایمنی بیشتری نسبت به کابل های CM دارد به همین جهت قیمت بیشتری دارد.

استاندارد CMP (Communications Multipurpose, Plenum): این استاندارد از گسترش آتش بیش از ۱۵۲ سانتی متر جلوگیری می کند و دود محدودی تولید می کنند و این نوع کابل دود سمی ایجاد نمی کند و در آتش سوزی خود به خود خاموش می شود این نوع کابل بیشترین مقاومت را در برابر آتش دارد و نسبت به سایر روکش های PVC  گران تر است.

LSZH مخفف عبارت انگلیسی Low Smoke Zero Halogen به معنی “دود کم و بدون هالوژن” است. LSZH نوعی روکش ایمن کابل شبکه است که از مواد بدون هالوژن مانند کلر و فلوئور ساخته شده است، بنابراین در صورت سوخت و داغ شدن گازهای سمی مانند هیدروژن کلراید را منتشر نمی‌کند. همچنین روکش LSZH دود بسیار کمی هنگام آتش سوزی ساطع می‌کند و شعله زیادی ندارد. روکش LSZH با نام های LSOH ،LSHF و LSNH نیز شناخته می‌شود، که تنها نام آن‌ها با یکدیگر تفاوت دارد.

روکش های پلی اتیلن یا PE نسبت به روکش های فوق مقاومت بیشتری در برابر شرایط محیطی ماننددما، آب، کشش، خوردگی و پوسیدگی دارند. با این وجود کمتر دیده می‌شود که PE به تنهایی به عنوان روکش به کار گرفته شود. از روکش PE به همراه روکش PVC یا LSZH بیشتر در کابل های شبکه outdoor مناسب فضاهای باز استفاده می‌شود. به این صورت که کابل شبکه دارای یک لایه بیرونی PE و یک لایه روکش PVC یا LSZH در زیر لایه بیرونی است. این نوع کابل شبکه ماندگاری و کیفیت بسیار بالایی دارد و از قیمت بالاتری نیز برخوردار است.

کابل های شبکه PVC و LSZH از لحاظ ظاهری تفاوت چندانی با هم ندارند اما از چند نظر با یکدیگر متفاوت هستند که در ادامه توضیح می دهیم:

• هزینه: قیمت کابل های شبکه LSZH از کابل های شبکه PVC بیشتر است اما با توجه به ایمنی و کیفیت ساخت بهتر، این تفاوت قیمت توجیه پذیر است.
• انعطاف پذیری: کابل های شبکه LSZH کمی سخت تر هستند و انعطاف پذیری کمتری دارند. در صورت جابجایی های زیاد کابل شبکه و نیاز به خم شدن شدید کابل شبکه توصیه می‌شود از کابل شبکه PVC استفاده کنید.
• ایمنی: در زمان آتش سوزی کابل های PVC دودهای سمی و اسیدی تولید می‌کنند که برای انسان و محیط زیست بسیار خطرناک است. کابل های LSZH آتش و دود بسیار کمتری تولید می‌کنند و می‌توانند از انتشار آتش جلوگیری کنند.

معمولا در محیط های کاری که احتمال آتش سوزی وجود دارد مانند کارخانه ها ، مراکز و سازمان های بزرگ و مکان های پر تردد از کابل های SLZH استفاده می شود البته باید توجه داشت که در دفاتر ، مراکز اداری و تجاری کوچک و… استفاده از کابل هایی با روکش PVC  توصیه می شود و در مکان های روباز و در کل مکان هایی که در معرض شرایط محیطی چون تغییرات دمایی، رطوبت بالا، نور شدید خورشید و خوردگی هستند بهتر است از کابل های شبکه Outdoor استفاده کرد که از دو لایه روکش استفاده می‌کنند و ماندگاری بالایی دارند.